در سال‌های اخیر صحبت‌های بسیاری در مورد آب تصفیه شده شهری شنیدیم و البته بسیاری بر این موضوع واقف هستیم که آب آشامیدنی در شهرهای بزرگ مانند تهران، به هیچ عنوان استاندارد جهانی را ندارد. اما این روزها با انتشار خبری مبنی بر رایزنی با ترکمنستان و ازبکستان برای واردات آب، صحبت‌هایی دال بر آلوده شدن آب‌های پشت سدها وجود دارد که بسیاری از شهروندان را نگران کرده است.
به گزارش رکنا، کیفیت آب تهران همواره مورد مناقشه زیادی بوده است. با وجود این که وزارت نیرو تاکید دارد که کیفیت آب تهران هیچ مشکلی ندارد، اما برخی کارشناسان تاکید دارند که آب تهران دارای کیفیت مناسب برای شرب نیست. علیرضا برهانی کارشناس منابع آبی در این باره گفت، که کیفیت آب تهران دچار مشکلات زیادی است و پساب و مواد شیمیایی خطرناک به خاطر ساخت و سازهای غیرمجاز در حریم رودخانه‌ها در بالادست مخازن سدها وارد آب تهران می‌شود و حتی امکان تصفیه این مواد شیمیایی توسط تصفیه خانه‌های تهران وجود ندارد.
بحث واردات آب از کجا آغاز شد؟
ایران دارای منابع انرژی بسیاری است و زمانی که چنین خبری توسط مقالات ارشد مطرح می‌شود، این سوال پیش می‌آید که چه اتفاقی برای منابع افتاده است و چرا باید از دیگر کشورها برای آب درخواست دهیم.
مشاور وزیر نیرو در صحبت‌های خود در این باره عنوان کرده است که کوه‌های تبت در تاجیکستان منبع بسیار عالی‌ای برای آب هستند و این توافق با ازبکستان و تاجیکستان قرار بود با افغانستان بسته شود که به دلیل مسائل سیاسی و امنیتی اتفاق نیفتاد. به این ترتیب، در سال‌های آینده شاهد خواهیم بود که ایران به یک وارد کننده آب تبدیل شود. اما آیا تنها دلیل واردات آب عالی بودن این کشورها در منابع آب است؟ آیا این اتفاق به آلوده بودن آب ربط دارد؟ و آیا میزان ذخیره آب در سدها به اندازه‌ای رسیده که دیگر جوابگوی مصرف کنندگان نیست؟
ساخت و سازهای بی رویه در بستر رودخانه‌ها و ورود پساب آنها به آب
طبق گفته آقای برهانی استاد تمام دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، علاوه بر مساله بحران آب در سراسر کشور، کیفیت پایین آب شرب در پایتخت نیز یکی از مهم‌ترین عوامل واردات آب به کشور است و این روزها شاهد هستیم که بسیاری از ساخت و سازها در بستر رودخانه‌ها انجام می‌شود و هیچ نظارتی بر آنها صورت نمی‌گیرد و همین موضوع باعث می‌شود که پساب این خانه و ویلاها به داخل آب نفوذ کند و برخی از مواد شیمیایی داخل آب، حتی در تصفیه خانه‌ها نیز از بین نروند. این می‌تواند بحران آب در شهر بزرگی مانند تهران باشد و حتی جان ده میلیون شهروند را به خطر اندازد. اینجاست که مقامات و مجلس باید دست به کار شوند و به دنبال راه و وضع قانونی باشند که جلوی این ساخت و سازها را بگیرد.
به گفته آقای برهانی:
ساخت و ساز‌هایی که در حریم رودخانه‌های جاجرود و کرج انجام شده است و همچنان ادامه دارد، در کنار تغییر کاربری‌ها و احداث ویلا، هتل و حتی برج در پای رودخانه‌ها و انواع دیگر آلودگی‌ها زنگ خطر بزرگی برای سلامت مردم پایتخت است؛ چراکه بخش زیادی از پساب این ساخت و سازها ابتدا وارد این رودخانه‌ها و بعد هم وارد سد‌های تهران می‌شود؛ بنابراین مجلس وظیفه دارد که برای اصلاح این ساخت و سازها، قوانین مناسب را تصویب کند و وزارت نیرو را در تامین سلامت مردم مکلف نمایند.
تصفیه این مواد شیمیایی امکان پذیر است؟
در تمام دنیا استانداردهایی برای تصفیه آب در تصفیه خانه‌های شهری وجود دارد و مطابق آن شرایط، آب باید تصفیه شود. حال با شرایط پیش آمده، باید عنوان کنیم که تصفیه خانه‌ها امکان تصفیه تمام مواد شیمیایی را ندارند و خانواده‌ها حتی برخی باداشتن دستگاه‌های تصفیه آب خانگی نیز نمی‌توانند این آلودگی‌ها را از بین ببرند. اگر فرض را نیز بر این بذاریم که برخی از بهترین دستگاه تصفیه آب خانگی این امکان را دارند، اما باید عنوان کنیم که تمام مردم از داشتن دستگاه در خانه‌های خود بهره نمی‌برند و این راه حل مناسب برای رفع این مشکل نخواهد بود.
در این میان باید توجه داشت که این پساب‌ها علاوه بر ورود به رودخانه‌ها، به چاه‌ها و منابع زیرزمینی نیز راه پیدا می‌کنند و این می‌تواند زنگ خطری برای سلامت افراد جامعه باشد.
بحران کم آبی در کنار آلودگی
به صورت کلی کم شدن میزان آب ذخیره شده پشت سدها در ماه‌های فصل پاییز اوایل زمستان، امری طبیعی است و سدها در اواخر زمستان و بهار و با آب شدن برف‌ها شروع به پر شدن می‌کنند. اما امسال به دلیل کم شدن بارش‌ها در فصل پاییز و زمستان نسبت به سال قبل، میزان ذخیره آب در سدها بسیار کمتر از سال‌های گذشته است و ممکن است در سال آینده با بحران آب مواجه شویم. شاید یکی دیگر از دلایل واردات آب نیز این موضوع باشد.
در سال آبی گذشته یعنی از ابتدای مهر ماه سال 99 تا پایان شهریور 1400 شاهد کاهش حدودا 40 درصدی بارندگی در تهران نسبت به گذشته بودیم و طبق آمار‌های سازمان هواشناسی، میزان بارش در استان تهران در پاییز امسال نسبت به پاییز سال گذشته 40 درصد افت داشته است و این می‌تواند فاجعه‌ای در تامین آب در شهر بزرگی مانند تهران به وجود آورد.
چه کارهایی برای این مشکلات می‌توان کرد؟
همان‌طور که عنوان کردیم، برای رفع مشکلات آلودگی باید خیلی سریع درباره ساخت و سازهای بی رویه در بستر رودخانه‌ها تصمیم گیری شود و از آنها به صورت جدی جلوگیری کرد. در مورد کمبود آب نیز طبق گفته آقای برهانی:
یکی از مشکلات شهرهای کشور بخصوص تهران تلفات آب به دلیل شبکه انتقال آب فرسوده و سیسم نا کارآمد توزیع است. در هر یک از این بخش‌ها نیز باید مطالعه و سرمایه‌گذاری لازم انجام شود تا بتوان جلوی نشت و تلفات آب را گرفت و از منابع موجود آب استفاده بهینه را به عمل آورد.
رفع مشکلات آب تهران با هماهنگی بین مردم و دولت و با اجرای راهکار‌های مختلف به صورت هماهنگ امکان‌پذیر خواهد بود. این کار نیز جز با هم افزایی دستگاه‌های اجرایی امکان‌پذیر نیست و مسئولان ارشد کشور باید هرچه زودتر برای جلوگیری از وقوع بحران آب در تهران تصمیم گیری کنند.
دیدگاهتان را بنویسید
می خواهید در گفت و گو شرکت کنید؟خیالتان راحت باشد :)